Działalność

Wstęp

Czym są media we współczesnym świecie? To różnego rodzaju przedmioty i urządzenia przekazujące odbiorcom określone informacje – komunikaty – poprzez słowa, obrazy i dźwięki, a także umożliwiające im wykonanie określonych czynności intelektualnych i manualnych. Media są dzisiaj głównym źródłem informacji, likwidują problem przestrzeni i czasu, są też znakomitymi narzędziami pracy intelektualnej i zawodowej. Bez umiejętności posługiwania się mediami nie jesteśmy profesjonalistami, nie wytrzymujemy konkurencji. Istnieje więc potrzeba edukacji medialnej, której celem winno być przed wszystkim przygotowanie do posługiwania się mediami, krytycznego odbioru mediów oraz właściwego z nich korzystania. Powyższe zagadnienia są przedmiotem zainteresowań Polskiego Towarzystwa Pedagogiki Medialnej im. prof. Wacława Strykowskiego, które w latach 1995-2025 funkcjonowało pod nazwą Polskie Towarzystwo Technologii i Mediów Edukacyjnych.

Media w edukacji

Za prekursora stosowania mediów w procesie dydaktycznym uznaje się Jana Amosa Komeńskiego, który w swojej książce z 1658 roku Świat w obrazach (łac. Orbis sensualium pictus) zaproponował nauczanie wizualne. Teoretyczne podstawy kształcenia, pedagog ten zawarł kilka lat wcześniej, w 1638 roku, w swoim dziele noszącym tytuł Wielka Dydaktyka.

Dyscyplinami pedagogicznymi, które zajmowały się tą tematyką na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci jest technologia kształcenia oraz pedagogika medialna. Przedmiotem zainteresowań pierwszej z nich była racjonalna organizacja procesu dydaktycznego, poprzez optymalizację czynności nauczycieli i uczniów oraz szerokie korzystanie z dostępnych środków dydaktycznych. W latach 60. i 70. XX wieku było to zastosowanie środków technicznych w toku nauczania, natomiast w kolejnym okresie analiza i projektowanie całego procesu kształcenia wspomaganego środkami technicznymi lub też realizowanego samodzielnie – przy pomocy tych środków. Technologia kształcenia wypracowała również podstawy kształcenia multimedialnego.

Druga z dyscyplin, pedagogika medialna, powstała w latach 90. XX wieku. Jest nauką teoretyczną i praktyczną, której celem jest opisywanie i wyjaśnianie oddziaływania wszelkich rodzajów mediów uczestniczących w procesach dydaktycznych i wychowawczych, badanie efektywności ich wykorzystania w tych procesach oraz projektowanie optymalnych procedur ich stosowania. Budowanie wiedzy o mediach w ramach pedagogiki medialnej następuje w wyniku analiz teoretycznych i badań empirycznych, prowadzonych na gruncie różnych nauk społecznych. Pedagogika medialna ma charakter interdyscyplinarny i korzystając z możliwości jakie to daje, gromadzi wszechstronną wiedzę o pozytywnym i negatywnym oddziaływaniu mediów. Obszarem zainteresowań tej dyscypliny jest również tradycyjna szkoła z nowoczesnymi mediami.

Aspekt praktyczny realizowany jest natomiast przez edukację medialną, której celem jest kształcenie w dziedzinie mediów. Edukacja medialna ma przygotować do świadomego i krytycznego odbioru mediów, a także do posługiwania się mediami jako narzędziami pracy. Współcześni uczniowie mają dostęp do mediów, posługują się mediami, są twórcami komunikatów medialnych – przede wszystkim z wykorzystaniem Internetu. Często jednak aktywność w sieci stwarza poważne zagrożenia. Z uwagi na cyfrową formę mediów, we współczesnej literaturze kompetencje medialne często nazywane są kompetencjami cyfrowym, informacyjnymi, czy nawet informatycznymi.

Powstanie towarzystwa

Polskie Towarzystwo Pedagogiki Medialnej im. prof. Wacława Strykowskiego działa nieprzerwanie od 1995 roku. Powstało jako Polskie Towarzystwo Technologii i Mediów Edukacyjnych przy Zakładzie Technologii Kształcenia, obecnym Zakładzie Edukacji Medialnej, funkcjonującym w ramach Wydziału Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Skupia pracowników nauki zajmujących się problematyką technologii kształcenia i pedagogiki medialnej oraz nauczycieli zainteresowanych tematem. Celem towarzystwa jest gromadzenie i upowszechnianie wiedzy edukacyjnej, zwłaszcza z zakresu pedagogiki medialnej, w tym cyfrowej; inspirowanie i prowadzenie badań naukowych w dziedzinie pedagogiki medialnej; wspieranie badań nad wpływem mediów na edukację i rozwój społeczeństwa informacyjnego; prowadzenie doradztwa i ekspertyz w dziedzinie pedagogiki i edukacji medialnej; nawiązywanie kontaktów i współpracy z innymi podobnymi towarzystwami naukowymi w kraju i za granicą; działania na rzecz wdrażania polityki wspierającej edukację medialną; opracowywanie wytycznych dla programów nauczania i szkoleń; wspieranie inicjatyw mających na celu certyfikację kompetencji w zakresie edukacji medialnej; oraz promowanie potrzeby wykwalifikowanych specjalistów łączących pedagogikę i media, w tym technologie. W dorobku towarzystwa jest organizacja konferencji naukowych, seminariów, zagranicznych wyjazdów studyjnych oraz prowadzenie działalności wydawniczej.

Początki towarzystwa sięgają Podyplomowego Studium Technologii Kształcenia, które prowadzone było przez Zakład Technologii Kształcenia UAM w latach 1980–1995. Słuchacze kolejnych edycji studium – nauczyciele reprezentujący różne przedmioty i szczeble kształcenia – tworzący początkowo klub absolwenta postanowili sformalizować swoją działalność. Pomysłodawcą powołania stowarzyszenia i jego prezesem od początku istnienia był prof. dr hab. Wacław Strykowski – wieloletni kierownik Zakładu Technologii Kształcenia.

Zebranie założycielskie towarzystwa odbyło się w dniu 8 lipca 1995 roku. Piętnastu członków założycieli wybrało pięcioosobowy komitet, upoważniony do dokonania czynności rejestracyjnych, w skład którego weszli: prof. dr hab. Wacław Strykowski, dr Stanisław Dylak, mgr Wacław Kaczmarek, mgr Anna Liebert i mgr Ireneusz Witkowski. W gronie inicjatorów był również prof. dr hab. Leon Leja, twórca polskiej szkoły technologii kształcenia.

Kolejne zebranie miało miejsce w dniu 18 lipca 1995 roku. W trakcie obrad uchwalono statut towarzystwa, w którym określono cele i środki działania, prawa i obowiązki członków, strukturę organizacyjną oraz sposób zarządzania majątkiem. W dniu 30 sierpnia 1995 roku Sąd Wojewódzki w Poznaniu dokonał rejestracji Polskiego Towarzystwa Technologii i Mediów Edukacyjnych i wpisał go do rejestru pod numerem RST 2095. Od 2001 roku towarzystwo wpisane jest do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem 0000008831.

W latach 1995-2015 siedziba towarzystwa mieściła się w Poznaniu, w budynku Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza przy ul. Słowackiego 20. Obecnie towarzystwo ma swoją siedzibę w budynku UAM przy ul. Międzychodzkiej 5.

Władze i członkowie towarzystwa

Pierwsze po rejestracji Walne Zebranie Członków odbyło się w dniu 29 listopada 1995 roku. W jego trakcie dokonano wyboru władz towarzystwa – zarządu, komisji rewizyjnej oraz sądu koleżeńskiego. W skład zarządu prócz prof. dr. hab. Wacława Strykowskiego weszli: dr Stanisław Dylak – wiceprezes, mgr Włodzimierz Kaczmarek – wiceprezes, mgr Ireneusz Witkowski – sekretarz, mgr Halina Brzezińska – skarbnik oraz mgr Elżbieta Dudek i mgr Alfreda Smoleń-Przybylska jako członkinie zarządu. Przewodniczącym komisji rewizyjnej wybrano mgr inż. Józefa Pietrzyka, natomiast przewodniczącym sądu koleżeńskiego mgr Włodzimierza Gapskiego.

Walne Zebranie Członków w dniu 6 września 1997 roku dokonało zmian w zarządzie. Z funkcji wiceprezesa zwolniono mgr Włodzimierza Kaczmarka, powołując na to miejsce mgr Annę Perłowską, a z funkcji skarbnika mgr Halinę Brzezińską, która pozostała w składzie zarządu. Nowym skarbnikiem towarzystwa została mgr Alfreda Smoleń-Przybylska. Zarząd w tym składzie funkcjonował do dnia 16 grudnia 2000 roku, kiedy odbyły się kolejne wybory. W skład nowego zarządu weszli: prof. dr hab. Wacław Strykowski – prezes, trzech wiceprezesów: dr inż. Mariusz Kąkolewicz, mgr inż. Andrzej Maciejczyk, mgr Ireneusz Witkowski; mgr Rafał M. Socha – sekretarz, mgr Alfreda Smoleń-Przybylska – skarbnik oraz mgr Marian Pietraszewski jako członek zarządu. Przewodniczącym komisji rewizyjnej ponownie wybrano mgr inż. Józefa Pietrzyka, natomiast przewodniczącym sądu koleżeńskiego mgr Włodzimierza Gapskiego. Zarząd w takim samym składzie został wybrany również na kolejną trzyletnią kadencję, w trakcie Walnego Zebrania Członków w dniu 24 kwietnia 2004 roku. Przewodniczącym komisji rewizyjnej wybrano mgr inż. Józefa Pietrzyka, natomiast przewodniczącym sądu koleżeńskiego mgr Marka Jóźwiaka.
Kolejne wybory odbyły się w dniu 12 maja 2007 roku. Zarząd ukonstytuował się następująco: prof. dr hab. Wacław Strykowski – prezes, trzech wiceprezesów: dr Mariusz Kąkolewicz, mgr Aleksandra Dorota Smoleń, mgr Ireneusz Witkowski; mgr Rafał M. Socha – sekretarz, mgr Alfreda Smoleń-Przybylska – skarbnik oraz dr Józef Pielachowski jako członek zarządu. Przewodniczący komisji rewizyjnej i sądu koleżeńskiego pozostali bez zmian.

Po kilku latach ograniczonej aktywności, towarzystwo rozpoczęło nowy okres swojej działalności Walnym Zebraniem Członków w dniu 1 marca 2015 roku, które uchwaliło nowy statut towarzystwa oraz dokonało wyboru mniejszego, ale bardziej sprawnego po względem organizacyjnym zarządu. W jego skład weszli: prof. dr hab. Wacław Strykowski – prezes, mgr Rafał M. Socha – wiceprezes oraz mgr Alfreda Smoleń-Przybylska – skarbnik, którą po śmierci w 2017 roku zastąpiła mgr Aleksandra Dorota Smoleń. Przewodniczącą komisji rewizyjnej została mgr Maria Kaniewska. W nowym statucie zrezygnowano z powoływania sądu koleżeńskiego.

Kolejne dwa zebrania – XV Walne Zebranie Członków w dniu 17 września 2018 roku oraz zorganizowane po pandemii COVID-19 XVI Walne Zebranie Członków w dniu 21 października 2023 roku – wybrały Zarząd w składzie: prof. dr hab. Wacław Strykowski – prezes, mgr Rafał M. Socha – wiceprezes oraz prof. dr hab. Agnieszka Iwanicka – skarbnik. Funkcję przewodniczącej komisji rewizyjnej powierzono prof. dr hab. Natalii Walter. Po śmierci w dniu 7 marca 2024 roku prof. dr. hab. Wacława Strykowskiego, pełniącym obowiązki prezesa został mgr Rafał M. Socha.

Aktualny skład władz Polskiego Towarzystwa Pedagogiki Medialnej został wybrany przez XVII Nadzwyczajne Walne Zebranie Członków w dniu 1 lutego 2025 roku, które uchwaliło również nowy statut towarzystwa. Zarząd tworzą: prof. dr hab. Natalia Walter – prezes, mgr Rafał M. Socha – wiceprezes oraz dr Joanna Sikorska – skarbnik. Przewodniczącą komisji rewizyjnej jest dr Justyna Strykowska-Nowakowska, córka twórcy towarzystwa.

Zebranie postanowiło uhonorować Pana Profesora i przyjąć, po 30 latach istnienia, nową nazwę stowarzyszenia w brzmieniu: Polskie Towarzystwo Pedagogiki Medialnej im. prof. Wacława Strykowskiego.

W trakcie działalności towarzystwo skupiało liczne grono członków – najwięcej było to ok. 200 osób. Na przestrzeni lat uwidoczniła się jednak zmiana w składzie członkowskim: początkowo większość członków stanowili nauczyciele szkół różnych szczebli, natomiast współcześnie towarzystwo skupia przede wszystkim pracowników uczelni, a sama organizacja ma charakter stricte towarzystwa naukowego. Obecnie skupia ok. 70 osób, które reprezentują 12 uniwersytetów: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytet Rzeszowski, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Uniwersytet Szczeciński, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet Opolski, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie oraz Uniwersytet Humanistycznospołeczny SWPS, jak również kilkanaście innych uczelni.

W gronie członków towarzystwa są m.in. profesorowie: Hanna Batorowska, Józef Bednarek, Piotr Drzewiecki, Agnieszka Iwanicka, Maria Kujawska, Elżbieta Perzycka, Ryszard Pęczkowski, Katarzyna Potyrała, Edward Wiktor Radecki, Marek Sokołowski, Maciej Tanaś, Paweł Topol, Natalia Walter, Mirosław Wobalis i Marta Wrońska.

Konferencje naukowe

Znaczącym działaniem Polskiego Towarzystwa Pedagogiki Medialnej jest organizacja w Poznaniu, wspólnie z Zakładem Edukacji Medialnej UAM i przy współudziale innych uczelni, konferencji naukowych pod hasłem „Media a edukacja”. W kolejnych edycjach konferencji bierze udział liczne grono naukowców z wielu ośrodków akademickich w kraju, część z nich miała również charakter międzynarodowy. Pierwsza konferencja odbyła się w 1997 roku, dla uczczenia trzydziestolecia powołania Międzywydziałowego Zakładu Nowych Technik Nauczania, którego kontynuatorem jest Zakład Edukacji Medialnej UAM i zarazem poświęcona zmarłemu prof. dr. hab. Leonowi Leji.

Druga konferencja odbyła się w 1998 roku. Celem obrad było rozważenie teoretycznych i praktycznych problemów związanych z rolą, oddziaływaniem i wykorzystaniem mediów w szeroko pojętej edukacji, przedstawienie wyników badań naukowych nad mediami, wymiana doświadczeń w zakresie ich tworzenia i stosowania oraz umożliwienie uczestnikom zapoznania się z najnowszymi osiągnięciami technicznymi i metodycznymi poprzez udział w targach „Infosystem”, „Multimedia”, „Poligrafia”, odbywających się na Międzynarodowych Targach Poznańskich.

W 2000 roku odbyła się trzecia konferencja, której obrady toczyły się wokół takich zagadnień jak: media i edukacja we współczesnym społeczeństwie, media w nowoczesnym kształceniu, edukacja medialna we współczesnej szkole. IV Konferencja „Media a edukacja” obradowała w 2002 roku pod hasłem „Media i edukacja w dobie integracji”. Dorobkiem spotkania były wstąpienia na temat mediów w społeczeństwie XXI wieku, mediów jako stymulatorów przemian w edukacji oraz problemów edukacji medialnej.

Dwa lata później (2004), piąta konferencja obradowała pod hasłem „Kompetencje medialne społeczeństwa wiedzy”. Zakres tematyczny rozważań naukowych obejmował kompetencje medialne współczesnego człowieka, media w różnych formach edukacji oraz edukację medialną nauczycieli, uczniów i rodziców. VI Konferencja „Media a edukacja” odbyła się w 2006 roku pod hasłem „Od nowych technik nauczania do edukacji wirtualnej” i zorganizowana została dla uczczenia 40 lat działalności Zakładu Technologii Kształcenia UAM.

Po sześcioletniej przewie konferencje wznowiono w 2012 roku. Siódma edycja odbyła się z okazji jubileuszu 70-lecia urodzin i 45-lecia aktywności naukowo-badawczej i dydaktyczno-wychowawczej prof. dr. hab. Wacława Strykowskiego. Kolejna, ósma konferencja przeprowadzona została pod hasłem „Nowe media w edukacji i dla edukacji” w 2015 roku, natomiast dziewiąta – połączona z Jubileuszem 50-lecia Zakładu Technologii Kształcenia UAM oraz 20-lecia Polskiego Towarzystwa Technologii i Mediów Edukacyjnych – odbyła się w 2016 roku z podtytułem „Edukacyjne zastosowania nowych mediów”. W 2018 roku miała miejsce jubileuszowa, dziesiąta konferencja, gdzie motywem przewodnim był „Człowiek mediakreator”. XI Konferencja pod hasłem „Przestrzeń relacji”, z uwagi na pandemię COVID-19 odbyła się on-linie, dopiero w grudniu 2021 roku. Dwunasta edycja konferencji, tym razem poświęcona mediom w służbie człowiekowi, odbyła się w 2024 roku.

Ważna dla towarzystwa jest również organizacja konferencji naukowych przez jego członków, gdzie towarzystwo pełni rolę patrona honorowego i merytorycznego. Do wydarzeń tego typu należą odbywające się co roku konferencje z cyklu „Cyberprzestrzeń i Światy Wirtualne” pod przewodnictwem prof. dr. hab. Macieja Tanasia, których organizatorem jest Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie. Były nimi również odbywające się co dwa lata konferencje z cyklu „Człowiek – Media – Edukacja”, organizowane przez Akademię WSB w Dąbrowie Górniczej pod przewodnictwem prof. dr. hab. inż. Janusza Morbitzera.

Towarzystwo patronowało również m.in. II Konferencji Naukowej „Edukacja Medialna 2.0”, która odbyła się w 2017 roku na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie pod przewodnictwem prof. dr. hab. Piotra Drzewieckiego; Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Edukacja, profilaktyka, terapia wspomagane nowymi rozwiązaniami ICT – stan badań i możliwości zastosowań praktycznych”, która odbyła się w 2017 roku na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu pod przewodnictwem prof. dr. hab. Pawła Topola; interdyscyplinarnej konferencji „Edukacja 4.0 Dokąd zmierzamy? Nowoczesna edukacja dla nowoczesnego społeczeństwa”, zorganizowanej w 2018 roku przez Instytut Innowacyjnej Edukacji Wyższej Szkoły Humanitas w Sosnowcu, pod przewodnictwem dr Danuty Morańskiej.

Polskie Towarzystwo Technologii i Mediów Edukacyjnych razem z Katedrą Edukacji i Nowych Mediów Collegium Da Vinci w Poznaniu oraz Forum Młodych Medioznawców i Komunikologów Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej zorganizowały również w 2017 roku III Seminarium Młodych Medioznawców i Komunikologów pod hasłem „Do It Yourself w mieście Know How”. Organizatorami wydarzenia była dr Anna Zięty i dr Krzysztof Kuźmicz.

Seminaria naukowo-dydaktyczne oraz konkursy

Towarzystwo organizowało również dla swoich członków seminaria naukowo-dydaktyczne. W 1996 roku prof. dr hab. Zbyszko Melosik wygłosił wykład pt. „Telewizja – kultura upozorowana”. Rok później mgr Zdzisław Kurkowski zaprezentował członkom towarzystwa autorską metodę wykorzystania mediów w nauczaniu muzyki. Kolejne lata owocowały seminariami dotyczącymi reformy edukacji. W 1998 roku w ramach seminarium wystąpił mgr Sławomir Ziemiecki – zastępca dyrektora Departamentu Strategii i Reformy Ministerstwa Edukacji Narodowej z wykładem „Zrozumieć reformę – reforma systemu edukacji w Polsce” oraz mgr inż. Andrzej Maciejczyk, prezentując zastosowanie edukacyjne projektorów multimedialnych. W 1999 roku dr Józef Pielachowski wygłosił referat pod tytułem „Przed startem reformy edukacji”, a w kolejnym roku mgr Zofia Hryhorowicz – dyrektor Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Poznaniu omówiła stan prac nad wprowadzeniem zewnętrznego systemu oceniania. W 2001 roku przedstawiony został temat „Zastosowanie Internetu w edukacji szkolnej” (mgr Rafał M. Socha) oraz „Zastosowanie Internetu w edukacji zdalnej” (mgr Anna Wach-Kąkolewicz). W cyklu seminariów wystąpiła również prof. dr hab. Ewa Muszyńska z wykładem na temat „Relacje nauczyciel-uczniowie i ich uwarunkowania” (2003) . Taka forma poszerzania wiedzy przez członków towarzystwa, wzbogacona o dyskusję, zawsze cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem.

Nawiązując do tego dorobku, Polskie Towarzystwo Technologii i Mediów Edukacyjnych zostało w 2019 roku patronem honorowym „Forum Twórczych Nauczycieli” – cyklu seminariów dotyczących nowoczesnej edukacji, odbywającego się w Instytucie Innowacyjnej Edukacji Wyższej Szkoły Humanitas w Sosnowcu.

Od 2017 roku towarzystwo jest również patronem i fundatorem nagród w konkursie dla uczniów gimnazjów, a następnie szkół podstawowych, który w Zespole Szkół Politechnicznych im. Bohaterów Monte Cassino we Wrześni organizowany jest pod hasłem „Potyczki Informatyczne”. Włączyło się także w przeprowadzenie konkursu fotograficznego „Edu.Ja”, organizowanego przez Wydział Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, którego celem było pokazanie przez młodych ludzi, jak widzą edukację oraz siebie w edukacji.

Zagraniczne wyjazdy studyjne

W latach 1996-2001 towarzystwo pod kierunkiem mgr Ireneusza Witkowskiego kontynuowało wyjazdy studyjne, organizowane uprzednio przez absolwentów Podyplomowego Studium Technologii Kształcenia.

Pierwszy wyjazd miał miejsce w 1996 roku. Program pobytu zakładał poznanie założeń i form realizacji kształcenia medialnego w Belgii, struktury i problemów oświaty belgijskiej oraz funkcjonowania placówek szkolnych. Dla uczestników źródłem wiedzy na temat mediów i oświaty były spotkania z nauczycielami i dyrektorami placówek szkolnych, przedstawicielami Ambasady RP w Brukseli, a także wizyta w Instytucie Mediów Edukacyjnych. Uczestnicy zwiedzili Sacré-Coeur de Lindthout – szkołę katolicką działającą od 1901 roku, Athénée Royal Jean Absil – średnią szkołę ogólnokształcącą oraz polską szkołę dla dzieci pracowników delegowanych do pracy w Belgii.

Kolejny wyjazd studyjny miał miejsce w 1999 roku. Jego celem było poznanie systemu szkolnego Francji oraz zapoznanie się z realizacją edukacji medialnej i wykorzystaniem mediów w procesie kształcenia we francuskich szkołach. Członkowie towarzystwa odwiedzili placówki edukacyjne w mieście Chartres-de-Bretagne, ponadto zwiedzili miasta Bretanii, Normandii oraz Paryż.

W 2001 roku trzydziestoosobowa grupa członków towarzystwa poznawała Wilno i okolice. Podczas pobytu na Litwie uczestnicy zwiedzili polską szkołę im. Jana Pawła II oraz gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Wilnie.

Działalność wydawnicza

Polskie Towarzystwo Technologii i Mediów Edukacyjnych ma również znaczący dorobek wydawniczy, tak w zakresie publikowania własnego periodyku, jak również pozycji książkowych.

We wrześniu 1996 roku ukazał się pierwszy numer kwartalnika towarzystwa pod tytułem „Edukacja Medialna”. W latach 1996–2003 opublikowano łącznie 30 numerów czasopisma. Wydawcą periodyku było Wydawnictwo eMPi² Mariana Pietraszewskiego z Poznania. Pismo redagował zespół w składzie: prof. dr hab. Wacław Strykowski – redaktor naczelny, mgr Maria Kaniewska – sekretarz redakcji, mgr Irena Lewandowska – redakcja stylistyczna, mgr Krystyna Strzelecka – menadżer czasopisma oraz członkowie: dr inż. Mariusz Kąkolewicz, mgr Elżbieta Matyjaszczyk, dr Józef Pielachowski (później zastępca redaktora naczelnego) i mgr Marian Pietraszewski.

Artykuły ukazujące się w czasopiśmie tworzyły stałe działy. „Z teorii mediów” – w tej części publikowane były rozważania teoretyczne nad mediami, a także wyniki ciekawych badań empirycznych prowadzonych w Polsce i na świecie. „Zastosowania i metody” – był to dział o charakterze aplikacyjnym i metodycznym, w którym czytelnicy mogli znaleźć konkretne rozważania i sugestie, jak wykorzystać media w różnych formach pracy pedagogicznej, a także w swoim indywidualnym rozwoju intelektualnym i zawodowym. Istotną zawartość tego działu stanowiły konspekty i scenariusze zajęć. „Narzędzia techniczne” – dział, w którym opisywane były nowoczesne narzędzia pracy nauczyciela oraz urządzenia techniczne, które na trwałe wpisały się do szkół. „Oceny i rekomendacje” – rzetelne opinie i propozycje zastosowania konkretnych mediów w procesie dydaktycznym. „Wydarzenia i aktualności” – w tej części czytelnicy mogli znaleźć informacje o tym, co dzieje się w świecie mediów, m.in. jakie odbywają się konferencje, wystawy, targi, kursy i seminaria . Wraz z rozwojem pisma, tworzone były również nowe działy: „Reformowanie edukacji” – wprowadzony z początkiem 1998 roku, w związku z planowaną reformą systemu polskiej oświaty, mający za zdanie wyjaśniać podstawowe pojęcia konstytuujące reformę, zamieszczać procedury i wzory rozwiązań programowych, pedagogicznych oraz organizacyjnych. Kolejne dwa to: „Ścieżka edukacyjna” – dział opisujący realizację ścieżki edukacja czytelnicza i medialna oraz „Interkl@sa” – redagowany we współpracy z twórcami tego programu.

Z uwagi na brak wsparcia ze strony Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu, z dniem 1 stycznia 2004 roku wydawanie kwartalnika zostało zawieszone.
Wspólnym dorobkiem Zakładu Technologii Kształcenia UAM oraz Polskiego Towarzystwa Technologii i Mediów Edukacyjnych są kolejne książki ukazujące się z okazji konferencji naukowych pod hasłem „Media a edukacja”. W 1997 roku ukazała się monografia pod tytułem „Media a edukacja” (s. 514). Rok później tom „II Międzynarodowa Konferencja Media a edukacja” (s. 650), a w roku 2000 książka „III Międzynarodowa Konferencja Media a edukacja” (s. 688). W 2002 roku opublikowano monografię pod redakcją prof. dr hab. Wacława Strykowskiego i prof. dr hab. Wojciecha Skrzydlewskiego „Media i edukacja w dobie integracji” (s. 428). Również pod redakcją tych profesorów w 2004 roku ukazała się książka „Kompetencje medialne społeczeństwa wiedzy” (s. 480). Wydawcą wszystkich tomów było Wydawnictwo eMPi² Mariana Pietraszewskiego. Następne dwie książki towarzystwo wydało samodzielnie. W 2006 roku była to monografia „Od nowych technik nauczania do edukacji wirtualnej” pod redakcją prof. dr hab. Wacława Strykowskiego (s. 683) oraz „Media, edukacja, kultura – w stronę edukacji medialnej” w 2012 roku, pod redakcją prof. dr. hab. Wojciech Skrzydlewskiego i prof. dr. hab. Stanisława Dylaka (s. 523).

Dorobkiem kolejnych dwóch konferencji były książki opublikowane przez Wydawnictwo Naukowe UAM. W 2016 roku monografia pod redakcją dr Natalii Walter nosiła tytuł „Zanurzeni w mediach – konteksty edukacji medialnej” (s. 207), a w 2017 roku pod redakcją dr Agnieszki Iwanickiej tytuł „Edukacyjne i społeczne wyzwania rzeczywistości cyfrowej (s. 211). Referaty wygłoszone na dziesiątej konferencji w 2018 roku ukazały się w specjalnym numerze czasopisma „Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej / Interdisciplinary contexts of Special Pedagogy” pod redakcją prof. dr. hab. Jacka Pyżalskiego i prof. dr hab. Natalii Walter – w języku polskim i angielskim.

Od 2004 roku towarzystwo posiada również własny serwis internetowy, który znajdował się pod adresem www.pttime.pl, a po zmianie nazwy towarzystwa dostępny jest pod adresem www.ptpm.edu.pl. W serwisie znajdują się m.in. podstawowe informacje o stowarzyszeniu oraz aktualności związane z podejmowanymi działaniami. Towarzystwo ma również swój profil w mediach społecznościowych, na Facebooku.

Zarząd towarzystwa wydawał także drukowany biuletyn, a obecnie rozsyła pocztą elektroniczną informacje, dzięki którym członkowie są na bieżąco informowani o aktualnych sprawach organizacji.

Współpraca ze stowarzyszeniami krajowymi i zagranicznymi

W trakcie swej działalności, towarzystwo nawiązało współpracę z dwoma zagranicznymi stowarzyszeniami, reprezentującymi podobny profil działalności – w Niemczech i w Stanach Zjednoczonych.

W ramach współpracy z niemieckim Gesellschaft für Medienpädagogik und Kommunikationskultur, przedstawiciele towarzystwa byli obecni na dwóch konferencjach organizowanych przez GMK w 2001 roku. W pierwszej, która odbyła się w Kolonii w ramach targów „Medienforum NRW”, udział wzięli: mgr Maria Kaniewska – członkini komisji rewizyjnej oraz sekretarz towarzystwa mgr Rafał M. Socha. W drugiej konferencji, zorganizowanej pod hasłem „Media i demokracja” w Bielefeld, uczestniczyła mgr Maria Kaniewska oraz prezes towarzystwa prof. dr hab. Wacław Strykowski, którzy w trakcie jej trwania wygłosili referat „Edukacja medialna w społeczeństwie demokratycznym”.

Dzięki prof. dr. hab. Stanisławowi Dylakowi, prowadzono również współpracę z amerykańskim odpowiednikiem towarzystwa – Association for Educational Communications and Technology. Zaowocowało to wymianą literatury oraz uczestnictwem władz towarzystwa w konferencjach AECT.

Polskie Towarzystwo Pedagogiki Medialnej angażuje się również w ogólnopolskie koalicje na rzecz rozwoju edukacji medialnej i cyfrowej. Jest członkiem Szerokiego Porozumienia na Rzecz Umiejętności Cyfrowych w Polsce, Koalicji Edukacji Medialnej i Cyfrowej, Koalicji dla Edukacji Filmowej oraz Ogólnopolskiej Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Dzieci w Internecie. Zostało również partnerem sieci edukacji cyfrowej „Komet@”, tworzonej przez Stowarzyszenie „Miasta w Internecie” – organizatora cyklicznych Kongresów Kompetencji Cyfrowych.

Podsumowanie

Przez 30 lat działalności Polskie Towarzystwo Pedagogiki Medialnej trwale wpisało się w rozwój technologii kształcenia, pedagogiki i edukacji medialnej. Jako towarzystwo naukowe podejmowało liczne działania, realizując tym samym cele statutowe określone w 1995 roku przez członków założycieli.

Opracowano na podstawie:
Strykowski Wacław, Socha Rafał M., Od technologii kształcenia do edukacji medialnej – działalność Polskiego Towarzystwa Technologii i Mediów Edukacyjnych, w: Andrzej Gulczyński, Zbigniew Kruszewski (red.), Rola towarzystw naukowych w rozwoju świadomości obywatelskiej i kulturowej, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań 2019, s. 375-386. Aktualizacja na dzień 22 kwietnia 2025 roku: Rafał M. Socha.